نگاهی اجمالی بر لباس قشقایی:
ایل قشقایی ،دارای تمدن و فرهنگ و لباس مخصوص میباشد . متاسفانه استفاده از لباسهای محلی در حال حاضر تنها محدود به مراسم عروسی و مناسبتهای خاص شده است. در سال ۱۹۹۷ میلادی در جشنواره لباسهای محلی در تهران لباس قشقایی زیباترین لباس شناخته شد . این زیبایی بیشتر مربوط به ظاهر لباس و طرز پوشش آن میباشد .
لباسهای محلی مردان و زنان قشقایی نیز جاذبههای خاصی دارد و آوازه آن تا دوردستها نیز رفته و امروزه به یکی از مهمترین جاذبههای فرهنگی این قوم تبدیل شده است. پوشاک زنان عشایر شامل کلاهک، آرخالق، تنبان و پاپوش است که بیشتر در رنگهای شاد و متنوع و الهام گرفته از طبیعت تهیه میشود.
پوشاک مردان ایل را هم کلاه، پیراهن، آرخالق، شال کمر، چقه و کپنک تشکیل میدهد. ایلاتیها در گذشته دارای آرخالق و شال و کلاههای بدون لبه و نمدی بودهاند و در عصر پهلوی ناچار شدند مثل دیگران لباس یک شکل بپوشند.
لباس مردانه:
ابتدایی ترین لباسها تا چند سده پیش بدون چاک جلو بوده و از سر به تن می شد تا اینکه لباسی به نام آرخالیق Arxalıq که دارای چاک جلو بوده و از پشت کتف ( Arxaآرخا) به تن می شد توسط قشقایی ها طراحی شد و هنوز مورد استفاده قرار می گیرد. طول این لباس تا پایین تر از زانو می باشد که علاوه بر راحتی پوشیدن آن ، زیبایی خاص خود را دارد . بعلاوه هنگام کار و فعالیت می توان قسمت پایین آنرا جمع کرد.
شال کمر Şal
این شال در میان قوم های مختلف رایج بوده که مزایایی چون نگهداشتن آرخالوق ، جمع کردن شکم و جلوگیری از کمر درد را بر عهده دارد .
کلاه دو گوشه
شکل این کلاه شبیه تاج است و دارای چند مورد استفاده می باشد.
۱- در زمستان گوشه های کلاه را پایین کشیده که از سرماخوردگی جلوگیری شود.
۲- عمود گذاشتن و خم کردن گوش جلو از صورت در برابر نور آفتاب محافظت می شود.
۳- این کلاه که پس از وقایع سال ۱۳۲۰ با الهام از کلاههای قدیمی تورکان در دوره ایستمی خان، بازسازی شده ، دلالت بر میل تسلط بر شرق و غرب داشته است.
لباسزنانه قشقایی :
با توجه به اینکه زنها در کارهای ایل نقش فعالی دارند لباس آنها نیز در ترویج فرهنگ قشقایی سهیم میباشد. زیبایی لباس زنانه در دو بعد مذکور ، زیبایی ظاهری وپوشش خاص آن بوده که امروزه در بیشتر محلات غیر قشقایی نیز مورد استفاده قرار می گیرد .
پیراهن زنانه Köynəg:
این پیراهن زنانه از شانه تا قوزک پا بلندی دارد و از انتهای بالاتنه به دوقسمت جلو و عقب تقسیم می شود. بلندی آن باعث سنگینی است لذا باعث می شود سینه از جلو کاملا پوشیده نشان داده شود و چاک دار بودن آن راحتی راه رفتن را ایجاد می کند و به زیبایی آن می افزاید .
تورکی تومبان (تنبان تورکی) Türkü Tumban
از پارچه های سبک به صورت چین چین دوخته می شود . چین خوردگی آن به این خاطر است که در صورت وزش باد و جمع شدن یک طرف آن چین های بعدی جای آن را گرفته و پوشش از بین نمی رود و برای زیبا تر شدن آن از پارچه های بیشتری می کنند و یا یک یا دو تا تنبان تورکی روی هم می پوشند .تنبان تورکی در میان عشایر لر زبان به «تمبون قری» معروف است.
چارقد Yağlıq:
پارچه نازکی که طرح خاصی دارد و قسمت سر ، به جز صورت را می پوشاند .
دستمال Allı Bağı:
روی چارقد به پیشانی بسته می شود و در حالت کلی از سرما خوردگی جلو گیری می کند اما فلسفه مهم تر این است که مغز قسمت با ارزش بدن بوده و باید از آن محافظت کرد و در ضمن باید آن را ترمیم کرد به همین خاطر جنس آنها تا حد ممکن باید از پارچه های قیمتی چون ابریشم و حریر باشد .
فرجی:
آرخالوق زنانه که بلندی آن تا بالای بالاتنه بوده و آستین آن تا نوک انگشتان می رسد ، جنس و دوخت آن طوری است که به حالت خشک بوده و سینه را از بغل پوشیده نگه می دارد . بلندی آستینها به حدیست که پشت دست را از سرما ، آفتاب و دیده شدن محفوظ نگه می دارد.
منبع: سایت عشایر رنگواره های یکرنگ
نظرات شما عزیزان:
موضوعات مرتبط: مرودشت
برچسبها: مرودشت عشایر مرودشت قشقایی های مرودشت تصاویر عشایر مرودشت لباس زنان عشایر مرودشت لباس مردان عشایر مرودشت